ACT vaardigheid 6: Toegewijd handelen

Hé, wat leuk dat je weer met me meeleest over ACT. De bedoeling van deze blogposts is om je een idee te geven wat ACT is, waarom het ontzettend nuttig kan zijn en hoe het werkt. Uiteraard kan je zelf aan de slag met de oefeningen en vind je zelf veel informatie terug. Voel je dat dit iets voor jou is maar dat je vastloopt? Overweeg dan zeker professionele ondersteuning door een ACT-therapeut. Op deze website vind je een overzicht van ACT-therapeuten.

---

Ik had meer tijd nodig dan verwacht voor ik mezelf 'klaar' achtte om te schrijven over toegewijde actie. Want voor ik iets deel, vind ik het belangrijk dat ik écht weet en voel waarover ik schrijf.

Voor we kunnen overgaan tot actie en doelen, is het belangrijk te weten wat onze waarden zijn. Voor een snelle opfrissing hierover, kan je hier het filmpje bekijken waarin Tim Batink wat meer uitleg geeft over waarden.

Ben jij aan de slag gegaan met het uitzoeken waar je écht blij van wordt? Wat zijn jouw belangrijkste waarden?

Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg!

Mijn moeder zei dat vroeger altijd. 🙄 Nu gelukkig niet meer.😁

Nu is het Missy, het stemmetje in mijn hoofd, dat dit zinnetje te pas en te onpas gebruikt om me in het gareel te houden. Ze overtuigt me er keer op keer van dat ik 'niet goed genoeg' ben, dat ik 'te lui' ben om ook maar iets gerealiseerd te krijgen en dat ik 'toch altijd alles beu word'.

Angst houdt ons tegen om in actie te komen. We zijn bang te falen, onszelf belachelijk te maken, een hoop kritiek over ons heen te krijgen,... Het gekende pad maakt ons vaak alles behalve blij, maar het voelt wel veilig.

Korte en lange termijn

"Het goed definiëren van waarden zorgt ervoor dat je weet wat je werkelijk zou willen doen met je leven. Als je dat weet, wordt het gemakkelijker om te focussen op de langetermijnvoordelen van je gedrag." - Jansen & Batink, 2019.

Het ligt in onze genen dat we meestal kiezen voor kortetermijnbeloningen. En kortetermijnstraffen vermijden we doorgaans krampachtig. Denk aan met een zak chips Netflix kijken (korte termijn beloning) versus in de regen tien kilometer gaan lopen (korte termijn straf).

Het ligt voor de hand dat we van het lopen later veel meer plezier gaan hebben: we voelen ons goed over onszelf, zitten dus lekkerder in ons vel én onze conditie gaat erop vooruit. Maar omdat het op de korte termijn gewoonweg niet leuk is, is het heel moeilijk om toch daarvoor te kiezen. Dit is natuurlijk puur een voorbeeld.

Waarden versus doelen

Ik heb al geschreven over waarden. Toch wil ik nog even benadrukken dat onze acties pas bijdragen aan een zinvol, en dus gelukkiger leven, als ze in lijn liggen met onze waarden.

Neem nu het voorbeeld van hierboven. Als gezondheid een belangrijke waarde voor je is, zul je misschien niet zo veel moeite hebben met je loopschoenen aan te trekken. Ligt je focus echter op een doel, bijvoorbeeld de marathon lopen met als enige reden dat je het wel cool vindt om 42 km en 195 meter aan één stuk uit te lopen, dan is het al moeilijker om toch die ene keer niet over te slaan.

Onze waarden kunnen we dus koppelen aan doelen om zo over te gaan tot actie. Doelen worden dan de vertaling van onze waarden in concrete handelingen. Maar het moeten dus onze waarden zijn die richting geven aan ons leven.

Waarden geven richting aan je leven, ze vormen het pad dat je bewandelt.

Richting geven aan je leven

Heb je al een duidelijk waarden-lijstje? Dan kan je aan deze waarden doelen en acties koppelen.

Wat mij héél erg heeft geholpen, is de 'values questionnaire' uit het boek The Happiness Trap van Russ Harris. Je vindt hem hier terug (in het Engels). Ik ben er een paar dagen zoet mee geweest maar had erna een heel duidelijk beeld van mijn waarden.

Russ raadt aan om één levensdomein te kiezen waar je actief mee aan de slag gaat. Door het doorlopen van de hele lijst, werd het voor mij heel duidelijk dat 'werk' op dit moment het meest prangende in mijn leven is. De andere domeinen krijgen of al genoeg aandacht of zijn op dit moment gewoon iets minder belangrijk. Ik merk gewoon dat het missen van voldoening en zingeving heel veel invloed op me hebben.

Schrijf vervolgens een korte omschrijving van het domein en de waarden waaraan je gaat werken.

Mijn voorbeeld: Op het gebied van werk hecht ik veel waarde aan duurzaamheid, onafhankelijkheid, bijdragen, zelfmotivatie en het niet gebonden zijn aan een plaats.

Stel een onmiddellijk doel

Stel jezelf de vraag:"Wat is het makkelijkste, kleinste ding dat ik vandaag kan doen, dat in lijn ligt met deze waarde?"

Kies een doel dat makkelijk te verwezenlijken is.

Ik heb bijvoorbeeld direct 5 mensen aangeschreven van wie ik vind dat ze zinvol bijdragen aan de samenleving of planeet, met de vraag of ik hen kan helpen met geschreven content.

Stel enkele kortetermijndoelen

Welke kleine zaken kan je de volgende paar dagen en weken doen die in lijn zijn met je waarden? Welke acties ga je ondernemen?

Zo heb ik als kortetermijndoelen onder andere gesteld:

• Ik stuur elke dag 5 berichten aan mensen die zinvol werk doen, met de vraag of ik hen mag helpen.

• Ik kijk elke dag minstens een halfuur uit naar jobs als copywriter in een sector die me ligt (duurzaamheid/persoonlijke ontwikkeling) en solliciteer ervoor.

Stel enkele doelen op de middellange termijn

Welke grotere uitdagingen kan je de komende paar weken en maanden aangaan, die je in de richting van jouw waarden sturen?

Hier ben ik zelf nog aan aan het werken, maar ik ben ervan overtuigd dat je de oefening intussen wel doorhebt. 😉

Stel enkele langetermijn doelen

Welke grote uitdagingen kun je de komende paar jaar aangaan en zullen je in de door jouw gewenste richting sturen? Durf groot te denken! Waar wil je graag staan binnen 5 jaar?

5 tips bij het stellen van doelen

1. Wees 'SMART': stel doelen die Specifiek, Meetbaar, Ambitieus (waardevol voor jouw leven), Realistisch en Tijdgebonden zijn.

2. Formuleer je doelen positief, dus niet als een actie waar je mee wil stoppen of iets wat je niet wil doen.

3. Visualiseer! Eens je een doel gesteld hebt, sluit dan even je ogen en stel je levendig voor dat je actie onderneemt om dat doel te bereiken. Hoe voelt dat? Als je je innerlijke criticus hoort protesteren, bedank hem dan gewoon voor zijn bezorgdheid en focus terug op de visualisatie.

4. Nu je zo ver gekomen bent, zullen je demonen luider beginnen protesteren. Allerlei angsten en twijfels zullen de kop opsteken. Bedank je geest en ga verder. Neem desnoods tijd om afstand te nemen van je gedachten, zodat ze je niet langer verlammen. Zie angst als een bondgenoot op deze reis. Als een passagier op je bus.

5. Elk doel verder opsplitsen in een actie- of stappenplan, helpt je het overzicht te bewaren en je doelen haalbaar te maken. Stel een tijdschema op. Zelf word ik hier erg warm van; ik hou nogal van schrifjes en kleurtjes.🤭 Niet vergeten dat het de bedoeling is een nuttig actieplan op te maken en dat het je helpt je doelen te realiseren. Oké dat het er leuk mag uitzien, het moet echter geen kunstwerk worden. Dit was misschien meer een note to myself dan aan jou.😉

Vergeet vooral niet te genieten van de reis. Natuurlijk is het fijn doelen te halen. Maar het allerbelangrijkste is dat je leeft in overeenstemming met je waarden.

Wat ga jij NU doen als eerste stap naar een waardevol(ler) leven?

Liefs,

Mandy

Bronnen:

- The Happiness Trap - Russ Harris

- http://thehappinesstrap.com/

- Time to ACT! Het basisboek voor professionals - Gijs Jansen en Tim Batink

- In dit filmpje legt Tim Batink in het kort uit wat toegewijd handelen inhoudt en wat hier belangrijk bij is.

- Foto: Steve Buissinne (Pixabay)