Verslaving - Aartsvijand Van Vrijheid

Zet je bijna zonder nadenken de volgende aflevering van je favoriete Netflix serie op? En de volgende? En de volgende?

Check je om de vijf minuten je telefoon om te kijken hoeveel nieuwe likes je selfie op facebook kreeg?

Verkondig je trots dat je je kopje koffie in de ochtend nodig hebt om op gang te komen?

En hoe vrij voel je je, als je vol goede moed koos voor een nieuwe, gezondere levensstijl, maar je je plots op onverklaarbare wijze in de nachtwinkel bevindt?

Hoe voldaan voel je je na een lange avond binge watchen?

Het is niet leuk, maar wel de eerste stap naar een vrijer leven: toegeven dat je verslaafd bent. Goed nieuws: dit hoef je enkel tegenover jezelf te doen. ;-)

Elke vorm van verslaving staat een vrij leven in de weg. Ik vertel je in deze blogpost graag waarom en reik je handvaten aan om je verslaving de baas te worden.

Verslaving - een venijnig beestje

Denk jij bij het woord 'verslaving' ook automatisch aan alcohol, drugs, of medicijnen?

Verslaving draait niet atijd om een substantie. Soms zijn we verslaafd aan een gewoonte. Misschien is dat kopje koffie 's ochtends wel meer een gewoonte dan dat je echt afhankelijk bent van de caffeïne. Punt is: als je dat kopje koffie niet krijgt, dan knaagt er iets aan je. Dan kom je misschien te laat op je werk omdat je nog langs de koffieshop bent gegaan voor een take away dubbele espresso.

Je richt je leven erop in om een bepaalde behoefte te bevredigen. Alleen ben je je er soms niet bewust van welke behoefte je wil bevredigen.

Welke behoefte bevredig je met een lekker stuk chocolade? Je behoefte aan zoet, zul je denken. Maar misschien voel je je gewoon niet zo goed in je vel, een beetje verdrietig zelfs. Heb je dan niet meer behoefte aan troost en steun? Praten met je lief en knuffelen, kan jouw zin in chocolade doen afnemen. Of ga eens mediteren: hoe voelt die drang naar chocolade? Hoe voelt dat in je lichaam? Wat gebeurt er als je er gewoon niet aan toegeeft? Je grijpt soms dus naar een middel/gewoonte die je behoefte lijkt te bevredigen maar dat eigenlijk niet doet. Het nadeel is dat je je hierdoor op de langere termijn vaak zelfs slechter gaat voelen. Op die manier word je een slaaf van je ongezonde gewoontes. Het haalt je levenskwaliteit en zelfbeeld stevig omlaag.

Daar komt nog bij dat we, als we verslaafd zijn, geen verantwoordelijkheid opnemen. Het is niet onze schuld dat we zo snakken naar zoet. We kunnen er niet aan weerstaan. En dat geloven we echt. We worden meesters in het verzinnen van excuses.

“Eén kopje koffie per dag kan toch geen kwaad? Ik zou het evengoed kunnen laten.” Juist. En waarom laten we het dan niet?

Ik neem hier het voorbeeld van koffie omdat ik, als ik élke dag één kopje koffie drink, daar last van krijg. Het rommelt in mijn onderbuik en ik word er prikkelbaar en ongeduldig van. Ik heb er dus alle baat bij om regelmatig een koffievrije dag in te lassen. Maar daar heb ik dus moeite mee. Ik vind het zo lekker en ik krijg er instant energie van. Maar het feit dat ik het niet kan laten, ondanks de ongemakken, betekent voor mij dat ik er verslaafd aan ben. Ik kan het niet laten. Ik ben er afhankelijk van en dus niet vrij.

Verslaafd aan chaos

Hoe gek het ook klinkt: ik ben zelf jarenlang verslaafd geweest aan chaos. Het heeft lang geduurd voor ik me hier bewust van werd. In een artikel over dit onderwerp, las ik dat we verslaafd kunnen raken aan de adrenaline rush die chaos met zich meebrengt. Het is moeilijk de eindjes aan elkaar te knopen als je jezelf omringt met rommel en chaos. Maar als dat dan lukt, geeft dat een kleine kick. Een mini gevoel van overwinning. Hoewel ik de stress die mijn chaos met zich meebracht haatte, was ik er ook afhankelijk van. Had ik die stress niet, dan voelde ik me verveeld.

Ik verloor continu mijn sleutels en portefeuille. De schoenmaker was de enige die daar blij van werd. Ook het vaak te laat komen was een rechtstreeks gevolg van mijn chaos. Ik wou altijd nog net één ding doen voor ik vertrok. Uiteraard was het nooit mijn schuld dat ik te laat kwam. Het verkeer werkte niet mee, de hond was ziek of de tijd ging plots sneller dan verwacht.

Het is pas toen ik ging inzien dat ik verslaafd was aan chaos, dat ik ook zag hoe erg ik mezelf ermee boycotte. Ik voelde me continu gehaast en gestrest. Ik gaf mezelf continu op mijn kop. En als ik het niet deed, dan deden mijn bazen dat wel.

Ik verleende bovendien een soort van identiteit aan het chaotische kantje in mij. Als ik verstrikt raakte in mijn eigen chaos, zat er, dacht ik, niets anders op dan de clown uit te hangen en mijn gedrag met humor te neutraliseren. Collega's leken mijn chaos ook meer grappig dan irritant te vinden. Al betwijfel ik nu of dat echt zo was.

Als ik nog dieper duik, zie ik nu dat mijn chaotische gedrag me in de comfortzone van mijn foute overtuigingen hield. Gedurende mijn hele leven hebben mensen mij het label van 'chaoot' gegeven. Het zat zo in mijn systeem ingebakken, dat ik moeilijk kon geloven dat dit slechts een gedrag was en geen onderdeel van mijn persoon. Inzien dat dit gedrag te veranderen was, deed mijn identiteit als het ware wankelen. Wie ben ik als ik niet chaotisch ben?

Milde verslaving - of niet?

Ik ben jarenlang vegetariër geweest, dan een aantal jaar veganist en nu sinds een aantal jaar, weer 'gewoon' vegatariër. Want ik eet toch zo graag kaas. Pesto is niet hetzelfde zonder parmigiano. Een zomers slaatje met geitenkaas wou ik mezelf niet langer ontzeggen. Of pizza! Daar hoort toch gewoon kaas op?

Oh! En chocolade! Ik eet alleen maar pure chocolade, dat is gezonder en er zit amper melk in. Ja, een beetje boter, oké, dat wel. Maar who cares? En een heerlijk roomijsje in de zomer! Oké ja, da's veel melk in één keer, maar het gebeurt misschien eens per twee weken.

Eerder deze week wandelde ik met mijn vriend door de velden in Zandhoven. We genoten van de zon en het idyllische landschap. We zagen vooral veel paarden in de sappig groene weiden staan. En ook koeien. Ik zei nog tegen Alessandro: "Wat fijn dat ze hier tenminste in de wei staan en zo veel plaats hebben! Dan voel ik me ook helemaal niet slecht om hun melk te gebruiken." Maar toen besefte ik dat ze geen enkele boom hadden, geen vierkante meter schaduw en het was een hete mei-dag.

En toen viel mijn oog op het kalfje. Het was echt nog jong. Het stond naast de weide in zo'n plastieken kalverhut, met misschien een vierkante meter waarop hij buiten kon. Niet eens gras. En mijn hart brak. Ik heb eens gelezen dat de scheiding van het jonge kalf van zijn moeder traumatisch is. Bovendien krijgt het kalf kunstmatige melk zodat wij, mensen, de (moeder)melk van de koe kunnen gebruiken.

Maar goed, dit is geen post over een veganistische leefstijl of dierenleed.

Keuzevrijheid

Waar deze post wel over gaat, is vrijheid.

En plots kwam daar een besef. Omdat ik kaas zo lekker vind, chocolade zo lekker vind en ijsjes zo lekker vind, zette ik mijn waarden aan de kant. Jarenlang leefde ik niet op de manier die echt bij me pastte. Toch was er altijd wel het stemmetje van mijn geweten dat fluisterde: "Maar Mandy, is jouw zin in kaas dan écht belangrijker dan het leed van de koeien en de planeet?" En dat stemmetje legde ik dan het zwijgen op: "Een mens mag toch iets hebben?"

En ja, dat is zo. Maar word ik op langere termijn écht blijer als ik melkproducten gebruik? Daar komt bij dat ik veel belang hecht aan gezonde voeding. En ik ben ervan overtuigd dat melkproducten niet bij een gezonde voeding horen.

Vandaag eten we onze laatste parmigiana met provolone en parmigiano.

Pesto maken we in de toekomst weer met pistachenoten i.p.v. met kaas.

Onze laatste parmigiana :-) Dat het lekker was!

En ijsjes hoeven we niet te missen: bij Borgo Gelato hebben ze meestal een aantal heel lekkere plantaardige ijssmaken.

Eieren gaan we gewoon véél minder eten. En geen bio-eieren van de supermarkt meer maar eitjes van de kippenmobiel van de Paardenbloemhoeve.

Dus nee, we gaan niet volledig vegan maar schrappen boter en kaas weer van het menu. Voor minder dierenleed en een gezonder lichaam. En omdat ik weiger nog afhankelijk te zijn van externe middelen (melk, in dit geval). Want laat ons een kat een kat noemen: als je iets niet kan laten, dan ben je verslaafd. En als je verslaafd bent, ben je niet vrij.

Natuurlijk kan je het ook gaan omkeren: Ben je vrij als je jezelf vanalles 'ontzegt'? Wel. Voor mij betekent een vrij leven een leven waarin ik nergens afhankelijk van ben. En vrij leven betekent ook leven in overeenstemming met mijn waarden en overtuigingen. Een leven waarbij mijn prioriteiten meer en meer voelbaar worden.

Bovendien ben ik vrij om mijn waarden bij te stellen. Of er misschien tijdelijk minder gewicht aan te geven. Maar op dit moment voel ik heel duidelijk dat er andere zaken belangrijker zijn dan mijn eigen genot. Dat maakt dat ik mezelf een leukere vrouw vind. Het feit dat dat gevoel van binnenuit komt, maakt dat ik me erg gesterkt voel en vrijer dan ik me sinds lange tijd gevoeld heb.

5 Tips om verslaving de baas te worden

• Durf inzien dat je verslaafd bent.

• Maak de rekening: wat zijn de nadelen van jouw verslaving? Dit kan gaan over je gezondheid, je sociale leven, je professionele leven of je algemeen welzijn.

• Vraag je af: hoe zou jouw leven eruit zien zonder deze verslaving? Ga niet in op dat kleine duiveltje op je schouder dat met allerlei excuses komt aandraven dat het nog wel meevalt. Hoe meer weerstand, hoe ernstiger je verslaving.

• Maak duidelijke afspraken met jezelf. Bouw de verslaving af en wees niet te streng. Blijf vooral eerlijk tegen je jezelf. Maak eventueel iemand getuige van je voornemen als je een spreekwoordelijke stok achter de deur wilt.

• Mijn ervaring is dat, als ik leef in lijn met wie ik echt ben en wil zijn, ik veel minder ‘goestinkskes’ heb en makkelijker kan weerstaan aan allerlei ongezonde verslavingen.

En jij? Heb jij last van een verslaving waar je je misschien nog niet helemaal bewust van was? Hoe voel jij het verband tussen verslaving en vrijheid?

Een warme knuffel,

Mandy

Foto's via Pixabay - Gerd Altman en Лечение наркомании